Beyin hasarı nedeniyle denge, koordinasyon problemlerine yol açan bir hareket bozukluğudur. Ataksik serebral palsi genellikle bebeklik döneminde fark edilir. Kas kontrolü zayıftır ve hareketler titrek olabilir. Yürüme güçlüğü ve denge kaybı yaygındır. İnce motor becerileri, örneğin yazı yazma gibi, etkilenebilir. Bu durum hayat boyu devam eder, ancak tedavi ve rehabilitasyonla semptomlar hafifletilebilir.
Ataksik Serebral Palsi Belirtileri Nelerdir?
Ataksik serebral palsi yaşayan kişiler, yürürken ya da bir nesneyi tutarken denge sorunları yaşayabilirler. Vücut hareketlerini koordine etmekte zorluk çekerler. İnce motor hareketler yaparken, örneğin yazı yazarken ya da bir bardak su içerken el titremesi olabilir. Kaslar bazen fazla sert (spastik) ya da fazla gevşek olabilir. Bu durum, kişinin kas hareketlerinde kontrol kaybına yol açar. Hareketlerde genellikle yavaşlık ve zorluk vardır. İnce motor beceriler gerektiren işlerde başarısız olabilirler. “Sarhoş gibi yürüme” olarak tanımlanan ataksik yürüyüş, bu durumun yaygın bir belirtisidir.
Kişiler yürürken ayaklarını geniş açılarla yere basar, bu da dengeyi sağlamaya yönelik bir adaptasyon olarak görülür. Kişiler ellerini ve gözlerini uyumlu bir şekilde kullanmakta güçlük çekebilirler. Bu durum nesneleri yakalamak, yazı yazmak gibi faaliyetlerde zorlanmalarına neden olur. Bazı kişilerde konuşma sırasında kelimeleri düzgün ve net bir şekilde ifade etmekte zorlanmalar görülebilir. Bu, konuşmanın yavaşlaması veya kelimelerin yanlış telaffuz edilmesi şeklinde ortaya çıkar. Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve belirtilerin şiddeti de farklı olabilir. Ataksik serebral palsi, yaşam boyunca yönetilmesi gereken bir durumdur. Ancak fizik tedavi ve diğer destekler, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Ataksik Serebral Palsi Nedenleri
Hamilelik sırasında beyin gelişiminde yaşanan problem, beyinciğin gelişememesi neden olur. Doğum sırasında bebeğin yeterli oksijen alamaması beyinde hasara neden olabilir. Bu da ataksik serebral palsi gelişmesine yol açabilir. Hamilelik sırasında annenin geçirdiği enfeksiyonlar, fetüste beyin hasarına yol açabilir. Özellikle toksoplazma, kızamıkçık, ve sitomegalovirüs gibi enfeksiyonlar risk oluşturur. Doğum sırasında ya da doğumdan kısa süre sonra bebeğin başına gelen travmalar (örneğin kafa yaralanmaları), beyin hasarına neden olur.
Prematüre doğan bebeklerde gelişme riski daha yüksektir. Çünkü beyin gelişimi tam olarak tamamlanmamış olabilir. Bazı genetik hastalıklar ve anormallikler, beyinde hasara yol açarak neden olabilir. Kanın normalden fazla pıhtılaşması beyin damarlarında tıkanıklık oluşturabilir. Bu da serebral palsiye neden olabilecek beyin hasarlarına yol açabilir. Ataksik serebral palsi nadir bir serebral palsi türüdür ve diğer türlere göre daha az yaygındır.
Ataksik Serebral Palsi Nasıl Tedavi Edilir?
Kas gücünü artırmak, dengeyi geliştirmek ve hareket kabiliyetini artırmak için hastalar fizik tedaviye alınır. Özellikle denge sorunlarına odaklanılır. Günlük yaşam aktivitelerini yapma yeteneğini geliştirmek için hastalar mesleki terapiden faydalanır. Bu terapi, kişinin bağımsızlık kazanmasına yardımcı olabilir. Ataksik serebral palsi, konuşma ve yutma güçlüklerine neden olabilir. Bu sorunları hafifletmek için konuşma terapisi uygulanabilir. Kas tonusunu düzenlemeye yardımcı olmak için kas gevşetici ilaçlar ve spazmı azaltıcı ilaçlar kullanılabilir.
Yürüteçler, tekerlekli sandalyeler veya diğer yardımcı cihazlar, kişinin hareket etme yeteneğini geliştirir. Bazı durumlarda, kastaki spazmı azaltmak için cerrahi müdahaleler gerekir. Yutma sorunu yaşayan hastada doğru beslenmeyi sağlamak amacıyla bir diyetisyenle çalışmak gerekir. Ataksik serebral palsi hastalarının tedavi süreci, ekip tarafından yönetilir. Genellikle birden fazla terapi türü içerebilir. Tedavi süreci, hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre sürekli olarak gözden geçirilmeli ve adapte edilmelidir.
