Kemiklerin anormal gelişimi ile karakterize nadir bir hastalıktır. Ollier hastalığı genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar. Kemiklerde kıkırdak tümörlerinin (enkondromlar) oluşmasına yol açar. Bu tümörler, uzun kemiklerin büyümesini etkileyebilir. Özellikle bacaklar ve kollarda şekil bozukluklarına neden olabilir. Tedavisi semptomlara bağlıdır ve cerrahi müdahale gerekebilir.
Ollier Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kemiklerde meydana gelen anormal kıkırdak büyümeleri, el, ayak, kol ve bacaklarda şişlik ve kitlelere neden olur. Kemiklerdeki büyümeler, etkilenen bölgelerde kemik kısalığı ve deformitelerle sonuçlanır. Bacak uzunluğu farkları ve anormal kemik eğrilikleri sık görülen belirtilerdir. Hastalık ilerledikçe, kemiklerde ağrı ve hassasiyet oluşabilir. Özellikle kemik deformitelerinin olduğu bölgelerde bu durum daha belirgin olabilir.
Ollier hastalığı eklem yakınlarındaki kemikleri etkileyebileceği için, eklem hareketlerinde kısıtlılık yaşanır. Bu hastalığa sahip bireylerde kemikler daha kırılgan olabilir ve bu nedenle sık sık kemik kırıkları yaşanabilir. Hastalık genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar ve zamanla belirtiler şiddetlenebilir. Erken teşhis ve tedavi deformitelerin önlenmesi açısından önemlidir.
Ollier Hastalığı Neden Olur?
Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Araştırmalar genetik mutasyonların rol oynayabileceğini göstermektedir. Özellikle IDH1 ve IDH2 genlerindeki somatik mutasyonlar, kıkırdak büyümesinde düzensizliğe yol açarak neden olur. Doğuştan gelen bir durum olup, embriyonik gelişim sırasında kıkırdak ve kemik dokusunun düzgün oluşamaması ile ilişkilidir. Kemiklerde anormal kıkırdak oluşumu, hastalığın başlıca nedenlerinden biridir.
Ollier hastalığı genellikle sporadik olarak ortaya çıkar. Yani aile geçmişinde herhangi bir genetik yatkınlık olmadan gelişebilir. Bu da çevresel faktörlerin de rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Kıkırdak büyüme plaklarındaki bozukluklar, hastalıkta görülen kemik deformitelerinin gelişmesine sebep olur. Hastalığın kalıtsal olmadığını gösteren birçok vaka mevcuttur. Bu, genetik faktörlerin yanı sıra, embriyonik gelişim sırasındaki rastgele mutasyonların neden olabileceğini düşündürür.
Ollier Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın ilk belirtileri kemik deformitesi, bacakta eşitsizlik ve ağrı şeklinde ortaya çıkar. Doktor, kemiklerdeki düzensizlikleri ve anormal büyümeleri fiziksel olarak değerlendirir. Ollier hastalığı teşhisinde röntgen en yaygın kullanılan yöntemdir. Röntgen, kıkırdak dokularındaki anormal büyümeleri ve kemiklerdeki dejeneratif değişiklikleri gösterir. Uzun kemiklerde ve ellerde oluşan bu lezyonlar, hastalığın karakteristik bir işaretidir.
Röntgenle tespit edilemeyen daha küçük lezyonlar için manyetik rezonans görüntüleme (MR) kullanılabilir. Bu taramalar kemik ve kıkırdak yapılarını daha detaylı incelemek için tercih edilir. Nadir vakalarda genetik testler de teşhis sürecine dahil edilebilir. Özellikle hastalığın Maffucci sendromu gibi diğer sendromlarla bağlantısı olduğunda. Erken teşhis, deformitelerin ilerlemesini önlemek, tedavi planlamaları yapmak açısından önemlidir.
Ollier Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hafif ollier hastalığı vakalarında tümörlerin büyümesi izlenir ve düzenli radyolojik görüntülemeler yapılır. Hastalık ilerlemezse cerrahi müdahaleye gerek kalmayabilir. Kıkırdak tümörlerinin (enkondrom) kemik yapısını zayıflatarak kırıklara neden olduğu durumlarda cerrahi olarak tümör çıkarılabilir. Kemiğin güçlendirilmesi için plaklar, çiviler yerleştirilebilir. Kemik deformitelerini düzeltmek için osteotomi (kemik kesme ) yapılır.
Bu, özellikle bacak uzunluk farklarını düzeltmek için tercih edilir. Eklemlerde şiddetli hasar meydana geldiyse, diz protezi gibi eklem protezleri kullanılır. Cerrahi sonrasında kas ve eklem fonksiyonlarını iyileştirmek için fizik tedavi uygulanır. Kök hücre ve büyüme faktörü tedavileri, deneysel olarak, kemik onarımını hızlandırmak için kullanılır. İleri tedavi yöntemleridir. Nadir durumlarda kötü huylu dönüşüm gözlemlenirse, kemoterapi veya radyoterapi kullanılır.