Özellikle çocukluk çağında görülen ve dizin alt kısmında, tibia gelişim bozukluğuna neden olan ortopedik bir rahatsızlıktır. Болезнь Блаунта, bacaklarda dışa doğru eğilme (varus deformitesi) ile karakterizedir. Genellikle yürümeye başlayan çocuklarda fark edilir. Tedavi edilmezse ilerleyici kemik deformasyonlarına yol açabilir.
Blount Hastalığı Neden Olur?
Özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde ortaya çıkan, tibia büyüme plağında gelişim bozukluğuna neden olan kemik hastalığıdır. Bu bozukluk, bacaklarda dışa doğru belirgin bir eğrilik (varus deformitesi) ile kendini gösterir. Peki bu durumun altında yatan nedenler nelerdir?
Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, birçok risk faktörünün bu duruma yol açtığı düşünülmektedir. En önemli etkenlerden biri, kaval kemiğinin iç tarafındaki büyüme plaklarının düzgün çalışmamasıdır. Bu bozukluk, kemiğin dengesiz büyümesine yol açar ve bacağın alt kısmında eğriliğe neden olur.
Çocuklarda aşırı kilo, diz ve kaval kemiği üzerine binen yükü artırır. Bu da büyüme plaklarını olumsuz etkileyerek deformasyona zemin hazırlar. 12 aydan önce yürümeye başlayan bebeklerde, kemik yapısı henüz tam olarak gelişmemiştir. Bu nedenle fazla yük binmesi, büyüme plaklarında baskıya yol açabilir.
Ailede Болезнь Блаунта öyküsü olan çocuklarda risk daha yüksektir. Bazı çalışmalarda, hastalığın Afro-Amerikan çocuklarda daha sık görüldüğü belirtilmiştir. Bacakların farklı şekilde yük taşıması, bir tarafın daha fazla etkilenmesine neden olabilir. Sonuç olarak, yol açan faktörler kemik gelişimi üzerinde baskı oluşturan durumlardır. Erken tanı ve takip ile bu durumun ilerlemesi durdurulabilir ya da tedavi edilebilir.
Blount Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Болезнь Блаунта, çocuklarda ve gençlerde bacakların eğilmesiyle kendini gösterir. Erken dönemde fark edilip müdahale edilmediği takdirde ilerleyici deformasyona yol açar. Bu nedenle belirtilerin iyi gözlemlenmesi oldukça önemlidir.
Bacaklarda dışa doğru eğilme, en belirgin belirtisidir. Özellikle dizin alt kısmından başlayarak aşağıya doğru dışa açılan bir bacak şekli görülür. Eğrilik zamanla artabilir ve iki bacak arasında asimetri oluşabilir. Çocuklar yürürken dengesiz adım atabilir, bacaklarını açarak yürümeye çalışabilir. Bu durum, hem denge kaybına hem de yorgunluk hissine neden olabilir.
Bazen sadece bir bacakta görülebilir. Bu durum, yürürken aksama ya da topallama ile kendini gösterebilir. İleri evrelerde çocuklar uzun süre ayakta kalmakta zorlanabilir. Oyun oynarken erken yorulma, diz veya bacak ağrısı gibi şikayetler başlayabilir. Eğrilik nedeniyle dizin iç tarafında çıkıntı şeklinde kemikleşme gözlemlenebilir. Bu durum dışarıdan da fark edilebilir hale gelir.
Belirtiler genellikle 1–3 yaş aralığında ortaya çıkar. Ancak bazı çocuklarda daha geç fark edilebilir. Ailelerin, özellikle bacak eğrilikleri ve yürüme bozuklukları konusunda dikkatli olması, erken teşhis açısından büyük önem taşır.
Blount Hastalığı Tanı Süreci Nasıldır?
Болезнь Блаунта, çocukluk çağında görülen ve bacaklarda dışa doğru eğilme ile kendini gösteren bir kemik gelişim bozukluğudur. Bu hastalığın erken tanısı, ilerleyici deformitelerin önlenmesi açısından oldukça önemlidir. Tanı süreci, fiziksel muayene, görüntüleme yöntemleri ve hastanın öyküsünün değerlendirilmesiyle gerçekleşir.
Tanının ilk adımı, uzman bir ortopedi hekimi tarafından yapılan ayrıntılı fiziksel muayenedir. Doktor, hastanın bacak yapısını inceler ve eğriliğin derecesini değerlendirir. Eğrilik tek taraflı mı, iki taraflı mı; dizin hangi bölgesinden başladığı ve zamanla artış gösterip göstermediği kontrol edilir.
Çocuğun ne zaman yürümeye başladığı, kilo durumu, ailede benzer durumların olup olmadığı gibi bilgiler toplanır. Özellikle obezite ve erken yürüme gibi risk faktörleri tanıda önemli ipuçları sunar.
Kesin tanısı için en önemli adım, alt ekstremite röntgen filmidir. Bu görüntüleme sayesinde kaval kemiğindeki büyüme plağında deformasyon olup olmadığı net bir şekilde değerlendirilir. Radyolojik bulgular, hastalığın evresini belirlemede ve tedavi planını oluşturmakta büyük rol oynar.
Tanı sonrası hastanın belirli aralıklarla takibi gerekir. Eğrilikte artış olup olmadığı kontrol edilir ve gerekirse ileri tetkikler yapılır. Erken tanı, ilerlemesini durdurmak açısından büyük önem taşır. Aynı zamanda cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulmadan tedavi sağlanmasına da imkân tanır.
Blount Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Болезнь Блаунта, erken yaşta fark edildiğinde başarılı şekilde tedavi edilebilen bir kemik gelişim bozukluğudur. Tedavi süreci; hastalığın evresine, çocuğun yaşına, eğriliğin derecesine ve ilerleme hızına göre planlanır. Amaç, bacaklardaki deformiteyi düzeltmek ve normal büyüme sürecini yeniden sağlamakdır.
Hastalığın hafif seyirli olduğu ve erken teşhis edildiği durumlarda cerrahi dışı yöntemler tercih edilir. Özellikle 3 yaşından küçük çocuklarda ortez (diz altı destekleyici cihaz) kullanımı etkili olabilir. Bu cihazlar, büyüme plaklarını yönlendirerek kemiğin düzgün gelişmesine yardımcı olur.
Ayrıca çocuğun kilo kontrolü, düzenli takip ve fiziksel aktivite düzeyinin ayarlanması da tedavinin bir parçasıdır. Bu evrede yapılan düzenli kontrollerle eğriliğin artıp artmadığı gözlemlenir.
3 yaşından sonra ya da ileri dereceli eğriliklerde, cerrahi müdahale gerekebilir. En sık uygulanan yöntemlerden kemik kesme ve yeniden hizalama işlemidir. Bu operasyonla kaval kemiği kesilerek düz bir şekilde konumlandırılır ve sabitlenir. Bazı durumlarda büyüme plaklarına müdahale edilerek kemik gelişimi yönlendirilir. Cerrahi sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci de tedavinin başarısını artırır.
Tedavi sonrasında hastalar düzenli olarak takip edilir. Gelişim çağındaki çocuklarda bacak hizasının korunması ve olası nükslerin önlenmesi için kontroller oldukça önemlidir. Sonuç olarak, Болезнь Блаунта için erken teşhis kadar doğru tedavi yöntemi seçimi de çocuğun sağlıklı gelişimi açısından hayati önem taşır.
