Tortikollis, boyun kaslarının anormal kasılması sonucu başın bir yana eğilmesi ve dönmesiyle karakterizedir. Genellikle doğumsal (konjenital) veya sonradan kazanılmış (edinilmiş) olarak iki ana gruba ayrılır. Tortikollis tedavisi, tortikollisin nedenine ve şiddetine göre değişiklik gösterir.
Tortikollis Tedavisi Cerrahi Müdahale Ne Zaman Gerekir?
Tortikollis, boyun kaslarının istemsiz kasılmasıyla oluşur. Bu durum, başın eğik ve dönük pozisyonda kalmasına neden olur. Tortikollisin doğumsal ve edinsel olmak üzere iki ana türü bulunur.
Konservatif tedavilere yanıt alınmadığında cerrahi gerekli olabilir. Ancak cerrahiye karar vermek için belirli kriterler ve süreçler dikkate alınmalıdır. Doğumsal tortikollis genellikle sternokleidomastoid kasının kısalığı nedeniyle ortaya çıkar. Bebeklerde fark edildiğinde erken dönemde fizik tedavi ve germe egzersizleri önerilir.
İlk 12 ay boyunca yapılan düzenli fizik tedavi uygulamaları genellikle etkilidir. Ancak, bazı durumlarda kas kısalığı düzelmez veya iyileşme sağlanamaz. Bu durumda cerrahi gündeme gelir. Konservatif tedaviden yanıt alınamazsa cerrahi düşünülmelidir. Cerrahi müdahale ile kısalmış olan sternokleidomastoid kası uzatılır ve boyun hareketleri yeniden sağlanır.
Edinsel tortikollis, travma, nörolojik hastalıklar gibi çeşitli nedenlerle oluşabilir. Öncelikle ilaç tedavisi, botulinum toksin enjeksiyonları ve fizik tedavi uygulanır. Eğer bu tedavilere rağmen semptomlarda düzelme olmazsa cerrahi müdahale düşünülebilir. Hastanın yaşam kalitesi ciddi şekilde etkileniyorsa ameliyat gerekli hale gelir. Cerrahi operasyon ile spazm yapan kas veya sinir yapıları düzeltilerek başın normal pozisyonu sağlanır.
Cerrahi müdahale öncesinde detaylı bir değerlendirme yapılır. Hastanın yaşı, kas yapısı, tortikollisin şiddeti ve diğer tedavilere verdiği yanıt göz önünde bulundurulur. Rehabilitasyon, başarılı iyileşme için önemlidir.
Tortikollis Tedavisi Seçenekleri
Tortikollis, boyun kaslarının anormal kasılmasıyla oluşur. Bu durum, başın bir yana eğilmesine ve dönmesine yol açar. Doğumsal ve edinsel olarak iki tür vardır. Tedavi seçenekleri, tortikollisin türüne, şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir.
Fizik tedavi, tortikollis tedavisi için en yaygın uygulanan yöntemdir. Özellikle konjenital tortikollis vakalarında bebeklerde etkili olabilir. Fizik tedavi programında, boyun kaslarını esnetmek ve güçlendirmek için çeşitli egzersizler uygulanır. Bu egzersizler düzenli yapıldığında kaslardaki gerginlik azalır ve başın normal pozisyonu sağlanabilir.
Edinsel tortikollis vakalarında kas spazmları şiddetliyse botulinum toksin enjeksiyonları etkili olabilir. Botoks, kasların geçici olarak gevşemesini sağlar. Başın doğru pozisyonda kalmasına yardımcı olur. Tedavi etkisi 3-6 ay sürebilir. Tekrarlanması gerekebilir.
Kas gevşeticiler ve ağrı kesiciler, ağrıyı hafifletmek ve kas spazmlarını azaltmak için kullanılabilir. Fizik tedavi ile birlikte uygulanır. Bazı hastalarda boyunluk (ortez) kullanımı önerilebilir. Ortez, boynu destekleyerek kasların doğru pozisyonda kalmasına yardımcı olur. Özellikle konservatif tedaviler sırasında kullanılabilir.
Konservatif yöntemlere yanıt alınamayan vakalarda cerrahi gerekebilir. Cerrahi operasyon ile kısalmış veya spazm yapan kaslar uzatılır ya da serbestleştirilir. Cerrahi genellikle 1 yaşından büyük çocuklarda ve konservatif tedavilerin başarısız olduğu durumlarda uygulanır. Tortikollis tedavisi için erken müdahale, başarılı sonuçlar elde etmek için oldukça önemlidir.
Tortikollis Tedavisi Süreci
Tortikollis, boyun kaslarının istemsiz kasılmasıdır. Bu durum, başın yana eğilmesine ve dönmesine neden olur. Tedavi süreci, tortikollisin türüne ve şiddetine göre planlanır. Erken başlanan tedaviyle sonuçlar daha etkilidir.
Tedavi süreci, doğru tanının konulmasıyla başlar. Uzman doktor, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle değerlendirme yapar. Konjenital, doğumdan sonra ilk haftalarda fark edilir. Edinsel tortikolliste ise öncelikle altta yatan neden belirlenmelidir.
Tedavinin ilk aşamasında fizik tedavi uygulanır. Fizyoterapist eşliğinde egzersizler yapılır. Konjenital tortikolliste, bebeğin başını doğru pozisyonda tutmak için germe hareketler yapılır. Oyun terapileri de tedaviye destek sağlar. Egzersizlerin düzenli yapılması iyileşmeyi hızlandırır.
Ağrı ve kas spazmlarını azaltmak için ilaç kullanılır. Edinsel tortikollis vakalarında botulinum toksin (Botoks) enjeksiyonları uygulanabilir. Botoks, kas spazmını azaltarak başın normal pozisyonuna gelmesini sağlar. Bu enjeksiyonların etkisi geçicidir ve 3-6 ayda bir tekrarlanabilir.
Konservatif tedaviler işe yaramadığında cerrahi müdahale gerekebilir. Konjenital tortikolliste, kas kısalığı 12-18 ayda düzelmezse ameliyat düşünülür. Cerrahi operasyonla kısalmış kaslar uzatılır veya gevşetilir. Tortikollis tedavisi süreci bireye özel olarak planlanır. Erken müdahale, tedavi başarısını artırır.
