Çocuklarda görülen ve kalça eklemindeki femur başının kan akışının bozulmasıyla karakterize bir durumdur. Bu durum, femur başının yavaşça yıkıma uğramasına ve sonrasında yeniden yapılanmasına neden olur. Perthes hastalığı belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar ve hastalığın evresine göre değişiklik gösterir.
Perthes hastalığı nedir? Resmi adıyla Legg-Calve-Perthes hastalığı, çocuklarda görülen, kalça eklemine kan akışının geçici olarak bozulduğu durumdur. Bu durum, genellikle 4 ile 10 yaşları arasındaki çocuklarda ortaya çıkar. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, kan akışının azalmasının femur başının zayıflamasına ve yıkılmasına neden olduğu düşünülür.
Perthes Hastalığı Belirtileri Ve Nedenleri Nelerdir?
Perthes hastalığı, çocuklarda görülen ve kalça eklemine kan akışının bozulması sonucu femur başının zarar görmesiyle karakterize. Bu hastalık, genellikle 4-10 yaş arası çocuklarda, özellikle erkeklerde daha sık görülür. Perthes hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak kalça eklemine yeterli kan akışının olmaması sonucu femur başının zayıfladığı ve şekil değiştirdiği bilinmektedir.
Perthes hastalığı belirtileri arasında, kalça, kasık, uyluk veya dizlerinde ağrı hissedebilir. Ağrı genellikle fiziksel aktivite sonrası artar ve dinlenmeyle azalabilir. Ağrı veya rahatsızlık nedeniyle çocuklar topallayabilir veya yürüyüşlerinde değişiklik olabilir. Kalça eklemi etrafındaki kaslar sertleşebilir. Bu da hareket kısıtlılığına ve esneklik kaybına yol açar. Uzun süreli hareket kısıtlılığı kas zayıflığına neden olabilir.
Ailede perthes hastalığı öyküsü olan çocuklarda hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Kalça eklemine giden kan damarlarının geçici olarak daralması veya tıkanması femur başının kan akışını bozar. Sigara dumanına maruz kalma gibi çevresel faktörlerin de hastalık riskini artırabileceği düşünülmektedir.
Perthes Hastalığı Tedavisi
Tedavi, hastalığın şiddetine ve çocuğun yaşına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Temel amacı, femur başının şeklini korumak ve kalça ekleminin normal fonksiyonunu sağlamaktır.
Hastalığın erken evrelerinde, eklemde oluşan stresi azaltmak için fiziksel aktiviteler kısıtlanmalıdır. Bazı durumlarda, tamamen yatak istirahati gerekebilir. Kas gücünü ve eklem hareketliliğini artırmak için fizik tedavi ve özel egzersizler tavsiye edilir. Egzersizler, eklem hareketliğini korumaya ve kas zayıflığını önlemeye yardımcı olur.
Kalça ekleminin doğru pozisyonda kalmasına yardımcı olmak için özel ortopedik cihazlar kullanılabilir. Bu cihazlar, femur başının eklem yuvasında düzgün bir şekilde oturmasına ve doğru biçimde yeniden şekillenmesine yardımcı olur. Ağrı ve inflamasyonu azaltmak için nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar reçete edilir.
Perthes Hastalığı Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci
Tedavinin ardından iyileşme süreci, çocuğun yaşı, hastalığın şiddeti ve uygulanan tedavi yöntemine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu süreç, genellikle birkaç yıl sürebilir. Tedavinin ana amacı, femur başının doğru şeklini koruyarak kalça ekleminin normal fonksiyonunu sağlamaktır.
Tedavi sonrasında, çocukların hareketlilik ve esnekliğini yeniden kazanması önemlidir. Fizik tedavi ve özel egzersizler bu aşamada kritik rol oynar. Egzersizler, kas gücünü artırmaya, eklem hareketliliğini iyileştirmeye ve atrofiyi önlemeye yardımcı olur. İyileşme ilerledikçe, çocuğun normal aktivitelere dönmesine izin verilir. Bu, öncelikle düşük etkili aktivitelerle başlar ve zamanla daha zorlayıcı aktivitelere geçiş yapılabilir.
Çocuk düzenli olarak ortopedi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Bu takipler, iyileşme sürecinin uygun şekilde ilerlediğinden emin olmak için gereklidir. Çocukların aşırı vücut ağırlığından kaçınmaları ve sağlıklı bir diyet uygulamaları önerilir. Bu, kalça eklemine ek yük bindirmeyi önler ve iyileşmeyi destekler.
Perthes hastalığından iyileşen çocuklar, femur başının yeniden yapılanmasını tamamlamak için tıbbi izlemeye ihtiyaç duyar. Bu süreç, çocuğun büyüme dönemi boyunca devam edebilir. Çocuğun fiziksel gelişimi ve aktivite seviyesi, kalça ekleminin sağlıklı işleyişini desteklemek için izlenmelidir. Bazı durumlarda, Perthes hastalığı kalıcı değişikliklere veya kalça ekleminde uzun vadeli problemlere yol açar. Bu, ilerleyen yaşlarda osteoartrit riskini artırabilir.
Perthes hastalığından iyileşen çocukların çoğu, aktif ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Ancak, kalça ekleminin uzun vadeli sağlığı ve işlevselliği için düzenli tıbbi izlem ve uygun fiziksel aktivite önemlidir. Ailelerin, çocuklarının olası perthes hastalığı belirtileri erken teşhis edilmesi için doktorla işbirliği yapmalıdır.
