Kemik içinde sıvı dolu boşluk olarak tanımlanır. Kemik kisti genellikle gençlerde ve çocuklarda görülür ve çoğu zaman iyi huyludur. Kemiklerin zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine neden olabilir. Çoğu belirti vermez ve rastgele yapılan röntgenlerde tespit edilir. Tedavi gereksinimi, kistin boyutu ve konumuna bağlıdır. Bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Kemik Kisti Belirtileri Nelerdir?
Kemik kisti genellikle ağrısızdır, ancak kist büyüdükçe veya kistte enfeksiyon oluşursa ağrı meydana gelebilir. Etkilenen bölgede şişlik ve hassasiyet olabilir. Kemikte zayıflamaya neden olarak kemik kırılmalarına (fraktür) yol açabilir. Eklem yakınında yer alıyorsa, eklem hareketlerinde kısıtlılık ve sertlik meydana gelebilir. Çocuklarda, kist bulunan kemik zayıfladığı için spontan (kendiliğinden) kırıklar oluşabilir.
Çocuklarda, büyüme plakalarının yakınında bulunan kistler, kemik büyümesini etkileyebilir. Nadir durumlarda, kist enfekte olabilir. Bu durumda ateş, kızarıklık ve şiddetli ağrı gibi iltihap belirtileri görülebilir. Bu belirtiler fark edildiğinde bir ortopedi uzmanına başvurulması önemlidir. Kemik kisti türüne ve yerine göre uygun tedavi yöntemleri belirlenir.
Kemik Kisti Neden Olur?
Çocukluk ve ergenlik döneminde kemik gelişimi sırasında anormal hücre büyümesi ve farklılaşması sonucu oluşabilir. Özellikle basit kistler (unicameral bone cysts) genellikle çocuklarda görülür. Kemik dokusuna alınan darbeler veya mikrotravmalar, kemik içindeki kan dolaşımını bozarak oluşumuna yol açar. Kemik içinde bulunan kan damarlarının tıkanması veya hasar görmesi neden olabilir. Kemik dokusuna yayılan bakteriyel enfeksiyonlar kemik kisti oluşumuna sebep olur.
Osteomyelit gibi kemik enfeksiyonları bu duruma örnek verilebilir. Metabolik hastalıklar veya genetik mutasyonlar kemik dokusunun normal gelişimini bozar. Kist oluşumuna zemin hazırlayabilir. Bazı kistler hiçbir belirgin neden olmaksızın oluşabilir. Bu tür kistlerin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Tanı genellikle röntgen, MRI veya CT taramaları ile konur. Tedavi seçenekleri ise kistin tipine, büyüklüğüne ve yerleşimine göre değişir.
Kemik Kisti Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Belirtilere neden olmayan küçük kemik kisti genellikle düzenli olarak takip edilir. Bu takip sürecinde kistin büyüyüp büyümediği veya belirtilere yol açıp açmadığı gözlemlenir. Ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlar, ağrıyı ve inflamasyonu kontrol etmek için kullanılabilir. Enfeksiyon durumunda antibiyotikler reçete edilebilir.
Kistin içeriği boşaltılabilir ve kist boşluğuna sklerozan ajanlar enjekte edilebilir. Bu yöntem genellikle daha az invazivdir. Bazı durumlarda kistin küçülmesine veya tamamen kaybolmasına yardımcı olabilir. Kist duvarının çıkarılması ve kist boşluğunun sentetik materyallerle doldurulması, tedavide yaygın yöntemdir.
Daha büyük veya agresif kistlerde, kistin tamamen çıkarılması (rezeksiyon) gerekebilir. Bu durumda, eksik kalan kemik dokusu, kemik grefti ile yeniden yapılandırılabilir. Bazı nadir durumlarda, özellikle malign potansiyele sahip kistler için radyoterapi kullanılabilir. Bu tedavi yöntemi, kist hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Kistin eklem içi bir bölgede bulunması durumunda, artroskopik cerrahi ile kist boşaltılır veya çıkarılabilir. Bu yöntem, daha az invaziv olması ve daha hızlı iyileşme süreci sunması nedeniyle tercih edilebilir. Kemik kisti tedavisinde en uygun yöntem, hastanın durumu dikkate alınarak belirlenir.